Lipiec. Czerwcowe upały przeszły do historii, nastało normalne deszczowate lato.
Od kiedy pamiętam, ten czas nazywano “sezonem ogórkowym”, a określenie to obejmowało wszystkie sfery życia.
Jako że ogórki pojawiają się na stołach w przeróżnych formach – od mdławej mizerii, poprzez pożywną zupę, aż po pikantne korniszonki – to i sezon ogórkowy objawić potrafi mnogość smaków i wartości odżywczych.
Co wydarzyło się pierwszego lipca, opowiem na samym końcu wpisu, tłumacząc jednocześnie przyjęcie odwrotnego szyku czasowego.
Przedtem jednak wspomnę pokrótce o tem, co było potem, chociaż tak naprawdę dzieje się nieustannie od pewnego czasu.
Mam na myśli haniebną agresję propagandową partii i rządu przeciwko Gdańskowi i jego mieszkańcom.
Haniebną tym bardziej, że w pierwszym szeregu harcują funkcjonariusze stąd się wywodzący, a z woli “suwerena” obsadzeni na ważnych odcinkach frontu ideologicznego.
- Wakacje letnie są tradycyjnie czasem eksplozji wydarzeń kulturalnych, z których niektóre stanowią emanację chałturnictwa okazyjnego, zaś inne – okazję dla zaprezentowania prawdziwej sztuki prawdziwej publiczności, czasowo uwolnionej od trudów bytowania pozawakacyjnego. Tu należałoby rozpocząć wymienianie tego, co zapadło nam w pamięć, jak:
– olsztyńskiej wystawy instalacji Marii Milewicz,
– gdańskich koncertów starych pieśni irlandzkich w bazylice Mariackiej, interpretowanych przez ensamble pod wodzą Mai Wiśniewskiej, czy
– uroczych produkcji kameralistyki hiszpańskiej w oliwskiej Dolinie Radości,
– najwyższej klasy pokazów o charakterze quasi cyrkowym w ramach festiwalu teatrów ulicznych Feta,
– nowych murali na stacji kolei metropolitalnej, przedstawiających kobiety “Solidarności” (tej prawdziwej),
– okraszonej dobrym koncertem jazzowym prezentacji wyczynu Wojtka F. – zdobycia Korony Ziemi
– znakomitych prezentacji malarstwa bliskowschodnich artystów w Pałacu Opatów w Oliwie,
– koncertów w ramach “Festiwalu Legend Rocka” w Dolinie Charlotty,
– filmowych projekcji na dachu Teatru Szekspirowskiego,
oraz setki wszelakich imprez, których zwyczajnie nie sposób “obskoczyć” –
to właśnie kulturalne lato.
- Obóz wielorodzinny nad jeziorem Gołuń, o którym wspominam każdego lipca lub sierpnia, a który co roku cieszy się rosnącą wraz z przyrostem naturalnym liczbą uczestników
A teraz o pierwszym dniu lipca: w cyklicznych spotkaniach literacko – konsumpcyjnych u Anki P. zagościły “Dzienniki” Gombrowicza, dzieło o powalających walorach poznawczo – językowych, które muszą skłonić każdego adepta pióra czy klawiatury do głębokiej refleksji nad sensem swoich poczynań w branży pisarskiej. Taka refleksja pojawiła się także u mnie, stąd postanowienie o przeniesieniu wzmianki pierwszolipcowej na koniec miesiąca, żeby wcześniej cokolwiek Czytelnikom przekazać.
Gombrowiczowe mocowanie się z talią dylematów myślącego inteligenta, w dodatku emigranta, stającego wobec zakorzenionych paradygmatów polskości, którym przeciwstawia paradygmat humanizmu.
Krótko mówiąc – zestaw indywidualnych cech jednostek, kształtujących społeczeństwo w modelu będącym wypadkową tych cech i aspiracji ich nosicieli, w kontrze do zastąpienia sumy rozumów – nie do końca rozumnemu podporządkowaniu tych rozumów ideom narzucanym przez interesownych krzewicieli.
Czytając wypocone powyżej zdanie, utwierdzam się w przekonaniu, że po Gombrowiczu nie powinno się próbować pisać o tak poważnych sprawach tym bardziej, że jego ogląd problemów jest w pełni aktualny mimo przypadającego właśnie półwiecza opuszczenia przezeń ziemskiego padołu.
Oddaję zatem pole Mistrzowi, wyjmując z “Dziennika” jeden z niezliczonych godnych cytowania akapitów:
“…czy, gdyby wam powiedziano, że aby pozostać Polakami musicie zrezygnować z części tej waszej ludzkiej wartości, to znaczy, że będziecie mogli być Polakami tylko pod warunkiem iż staniecie się gorsi, jako ludzie – nieco mniej zdolni, mniej rozumni, mniej szlachetni – czy zgodzilibyście się na takie poświęcenie dla utrzymania Polski?
Ci z was, których nauczono umierać odpowiedzą twierdząco.
Jednakże przygniatająca większość odpowie, że taki dylemat nie może w ogóle powstać, gdyż Polska jest nieodzownym warunkiem tych cnót, a Polak bez Polski nie może być pełnym człowiekiem.
Ale taką odpowiedź nazwę eskapizmem w najklasyczniejszym stylu, oto tu ją macie tę odpowiedź tchórza, który boi się rzeczywistości.
Gdyż wartości, o których mowa, mają charakter absolutny i nie mogą być uzależnione od niczego – ten kto mówi, że tylko Polska może zapewnić mu rozum lub szlachetność rezygnuje z własnego rozumu, z własnej szlachetności.”
Niełatwo czytać, przemyśliwać i wyciągać wnioski z takich tekstów, ale próbować należy.
Po powrocie z różnych wodnych eskapad spróbuję, mimo zasygnalizowanych wyżej wątpliwości, podzielić się kolejnymi wrażeniami, wracając do motywów Północnego Sąsiedztwa.